Uregulowanie zobowiązań i rozrachunków czy szereg administracyjnych obowiązków to niestety nie jedyne sprawy, o jakich pamiętać musi likwidujący firmę przedsiębiorca.
Przepisy podatkowe dodatkowo zobowiązują zamykającego działalność do szczegółowego uporządkowania dokumentacji oraz wskazują, jak zarządzić majątkiem firmy.
Decyzja o zlikwidowaniu działalności gospodarczej nakłada na przedsiębiorcę obowiązek dokładnego podsumowania prowadzonych w ciągu trwania działalności rejestrów, ponadto jednak, będzie on także musiał sporządzić nowe wykazy.
Dotyczy to zarówno podatników, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów, jak i ryczałtowców, prowadzących ewidencję samych przychodów.
Pierwszym wymaganym dokumentem jest wykaz składników majątku. Przedsiębiorca powinien ująć w nim pozostałe na dzień likwidacji przedsiębiorstwa m.in. środki trwale, wyposażenie, materiały, wyroby gotowe, półwyroby, towary handlowe. Opis jego formy i niezbędnych elementów zawarty został w art. 24 ust. 3a ustawy o PIT.
Następnie wykonać należy spis z natury i to, co ważne, dokładnie na dzień zakończenia działalności gospodarczej. Odpowiednio wcześnie też, trzeba poinformować o tym fiskusa.
UWAGA! Przedsiębiorca musi co najmniej tydzień wcześniej poinformować urząd skarbowy w formie pisemnej o zamiarze sporządzenia spisu z natury.
Spis obejmuje podobny zakres, co wykaz składników majątku – pominięte zostać powinny jedynie środki trwałe. Tutaj, w przeciwieństwie do wykazu, przepisy podatkowe nie precyzują ogólnie obowiązującego wzoru spisu.
Wyceny składników zawartych w spisie, co do zasady dokonać należy według cen zakupu. Podatnik ma na nią jednak 14 dni od dnia zakończenia spisu. Oznacza to zatem, że istnieje możliwość, by w zgłoszonym terminie w spisie ująć jedynie stan ilościowy składników.
Sporządzenie spisu z natury obowiązuje także osoby opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Co jednak ważne, nie muszą one uwzględniać wartości spisu przy ustaleniu ryczałtu za ostatni miesiąc prowadzenia przedsiębiorstwa.
W samym dniu likwidacji działalności gospodarczej, przedsiębiorca obowiązany jest do zamknięcia prowadzonych przez cały okres istnienia firmy ksiąg, np. księgi przychodów i rozchodów. Ważne, aby przed ostatecznym podsumowaniem zapisów znalazła się w nich ustalona wartość spisu z natury, którą pomniejszyć należy o wartość wyposażenia.
W ustaleniu dochodu bowiem, prawo podatkowe nakazuje uwzględnić w księgach różnicę między wartościami remanentów początkowego i końcowego. Tak podsumowane rejestry stanowią podstawę do wyliczenia należnego podatku za ostatni miesiąc (lub kwartał) prowadzenia działalności. Podatek musi bowiem zostać naliczony od dochodu uwzględniającego różnice remanentowe. Zapłacić należy go do 20. dnia miesiąca następnego po miesiącu (kwartale), w którym zlikwidowano firmę.
Co do zasady, jeśli przedsiębiorca zdecyduje się sprzedać np. firmowy samochód w dniu likwidacji firmy, przyczyni się do powstania przychodu. O czym warto jednak pamiętać, opodatkowaniu podlegać będzie różnica między uzyskanym przychodem z odpłatnego zbycia a wydatkami na nabycie zbywanego składnika, niezaliczonymi do kosztów podatkowych w jakiejkolwiek formie.
Natomiast sprzedaż składników majątku po likwidacji działalności gospodarczej nie spowoduje powstania przychodu, jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja działalności prowadzonej samodzielnie (lub likwidacja spółki niebędącej osobą prawną), do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat.
Katarzyna Miazek, Karolina Zawłocka
Fot. Getty Images