Po jakim kursie?
Podstawowym wskaźnikiem dokonania wyceny kursu waluty jest kurs faktycznie zastosowany. Należy przez niego rozumieć kurs banku, w którym podatnik posiada rachunek walutowy.
Obliczając różnice, przyjąć należy kurs kupna lub kurs sprzedaży (odpowiednio dla wpływu lub rozchodu waluty). Ma to zastosowanie w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań.
W pozostałych przypadkach oraz jeśli do otrzymanych przez przedsiębiorcę należności lub uregulowanych zobowiązań ustalenie kursu faktycznie zastosowanego w danym dniu nie jest możliwe (np. bank nie ustala kursu waluty w relacji do PLN, podatnik posiada konto walutowe w banku zagranicznym lub dokonuje transakcji nie korzystając z usług banku), należy zastosować kurs średni ustalany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wpływu lub rozchodu waluty z rachunku.
Przykład
Podatnik wystawił 22.04.2013 r. zagranicznemu kontrahentowi fakturę na 200 euro.
a) Przeliczenie ceny sprzedaży z euro na złote odbyło się według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień przeprowadzenia transakcji, tj. 4,1025. Wartość faktury do zaewidencjonowania wynosi: 200 euro*4,1025 = 820,50 zł.
b) 30.04.2013 r. na rachunek bankowy prowadzony w złotych wpłynęła zapłata za fakturę od zagranicznego kontrahenta. Wyceny kursu dokonano według kursu kupna banku podatnika, tj. 4,2400. Wartość faktury po zapłacie wynosi: 200 euro*4,2400 = 848 zł.
Dodatnia różnica kursowa stanowiąca przychód podatnika wynosi: 848 – 820,50 = 27,50 zł.
Wymiana waluty w kantorze
Także zakup waluty w kantorze, którą podatnik reguluje zobowiązania względem kontrahenta, nie powinien wyłączać możliwości rozpoznania różnic kursowych. Jeśli zakup waluty miałby miejsce w kantorze, a podatnik posiadałby dowód nabycia waluty, kursem faktycznie zastosowanym potrzebnym do ustalenia różnic kursowych byłby kurs kantorowy.
Zakupy za granicą – gotówką lub kartą
Również w przypadku wydatków ponoszonych przez podatnika za granicą, co do zasady powstaje obowiązek rozliczenia przez niego różnic kursowych, tj. dwukrotnego przeliczenia rachunku lub faktury otrzymanej od zagranicznego kontrahenta na złote.
W tym celu podatnik ustalić powinien wartość poniesionego kosztu, który został wyrażony w obcej walucie, a następnie, po dokonaniu zapłaty ustalić niższą bądź wyższą wartość tego kosztu w stosunku do wartości tego kosztu w dniu zapłaty.
Przeliczenia dokonać trzeba według kursu średniego danej waluty, ogłoszonego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.
Katarzyna Miazek, Adam Bujalski