Wypłata kary umownej skutkuje powstaniem obowiązku na gruncie PIT i koniecznością rozliczenia otrzymanej wartości razem z innymi przychodami z działalności gospodarczej.
Klauzula kary umownej to istotny punkt umów zawieranych z wykonawcami różnego rodzaju zleceń, jak chociażby prac remontowych i budowlanych. Stanowi dla odbiorcy usługi zabezpieczenie na wypadek niewywiązania się kontrahenta z umowy w wyznaczonym terminie lub niewłaściwego wykonania zlecenia.
Kodeks cywilny przewiduje, że zawierając umowę można zastrzec, iż naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy, czyli kary umownej.
Kara umowna to wartość pieniężna określona w umowie, wypłacana wierzycielowi w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, bez względu na wysokość poniesionej szkody.
Kwota otrzymana z tytułu kary umownej nie pozostaje jednak obojętna podatkowo. Dla przedsiębiorcy, który ją otrzymał, stanowi ona bowiem przychód z działalności gospodarczej, podlegający opodatkowaniu PIT.
Oznacza to, że wartość otrzymanego w ten sposób odszkodowania należy doliczyć do pozostałych przychodów z działalności gospodarczej i ustalić wysokość zobowiązania zgodnie z wybraną formą opodatkowania.
WAŻNE! W przypadku kar umownych, w przeciwieństwie do innych przychodów z działalności gospodarczej, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania środków pieniężnych. Oznacza to, że gdy kara umowna, chociaż przewidziana w kontrakcie, nie zostanie jednak faktycznie otrzymana, przychód nie powstanie.
Co więcej, w przypadku ewentualnej kompensaty wartości kary umownej z kwoty należnej z tytułu wykonanej usługi, obowiązek odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych powstaje analogicznie w chwili dokonania potrącenia stosownej kwoty, co zostało potwierdzone w indywidualnej interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 17.11.2008 r. (nr I LPB1/415-659/08-2/IM).
Elżbieta Węcławik, Małgorzata Jawińska – Tax Care
Fot. Getty Images