Podstawę ustalenia wartości początkowej środka trwałego wytworzonego we własnym zakresie stanowi z zasady koszt wytworzenia.
W przypadku, gdy podatnik nie jest w stanie go ustalić, wartość początkową określa biegły z uwzględnieniem cen rynkowych rzeczy tego samego rodzaju. Możliwość ta przysługuje jednak w sytuacjach awaryjnych.
Odpisy amortyzacyjne środków trwałych należących do przedsiębiorstwa, dokonywane są z zasady na podstawie ich wartości początkowej. Bardzo istotne jest więc prawidłowe ich ustalenie.
Koszt wytworzenia jako wartość początkowa
Za wartość początkową środków trwałych wytworzonych we własnym zakresie przyjmuje się koszt poniesiony w celu ich wytworzenia, skorygowany o ewentualne różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania składnika majątku.
WAŻNE! Koszt wytworzenia to wartość wyrażona w cenie nabycia zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi oraz inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych.
UWAGA! Do kosztu wytworzenia nie można zaliczyć wartości własnej pracy, pracy małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.
Natomiast wynagrodzenia pracowników wraz z pochodnymi (np. składki ZUS), stanowią element kosztu wytworzenia, ale tylko w wysokości przysługującej za czas ich pracy przy budowie danego środka trwałego.
Jeżeli wytwarzany środek trwały wymaga montażu, wartość początkową powiększa się również o wydatki poniesione na montaż.
Opinia biegłego
W celu określenia wartości początkowej środka trwałego wytworzonego we własnym zakresie, podatnik musi dysponować odpowiednią dokumentacją, np. rachunkami, fakturami. W przypadku, gdy nie jest możliwe zebranie wszystkich informacji dotyczących wydatków poniesionych w związku z wytworzeniem składnika majątku przedsiębiorstwa, przepisy ustawy jasno wskazują, że wartość początkową przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez powołanego przez podatnika biegłego.
Wycena dokonywana przez biegłego w celu ustalenia wartości początkowej środka trwałego uwzględnia ceny rynkowe środków trwałych tego samego rodzaju.
Podkreślenia wymaga jednak fakt, że w opinii fiskusa możliwość ta przewidziana jest jedynie w szczególnych przypadkach.
W indywidualnej interpretacji z dnia 25 lutego 2010 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. akt IPPB1/415-971/09-4/MT), organ podatkowy stwierdza, że „niemożność ustalenia kosztu wytworzenia środka trwałego, na podstawie kosztu jego wytworzenia, musi być spowodowana szczególnymi, wyjątkowymi okolicznościami. Za takie można uznać sytuację, gdy podatnik dla celów prywatnych wytworzył dany składnik majątku, a następnie pragnie wykorzystywać go dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej, ujmując w ewidencji (wykazie) środków trwałych”.
Elżbieta Węcławik, Iwona Cackowska – Tax Care
Fot. Getty Images