Przedsiębiorcy, którym zależy na obniżeniu podatku za ostatni okres rozliczeniowy, i to zarówno w PIT jak i VAT, powinni zrobić potrzebne zakupy firmowe jeszcze przed końcem roku.
Końcówka grudnia daje już jasny obraz tego, z jakim wynikiem finansowym firma zakończy rok. W wielu firmach okres grudniowy oznacza kumulację sprzedaży związanej ze świętami, a tym samym większe zobowiązania na rzecz fiskusa.
Na rozpoczęcie amortyzacji już za późno
Dokonując analizy co jest potrzebne w firmie, trzeba pamiętać, że inwestycje w środki trwałe nie wpłyną już na wysokość podatku dochodowego za kończący się rok.
Zakupu środków trwałych nie można rozliczyć jednorazowo w kosztach (co do zasady). W ich przypadku konieczna jest amortyzacja, czyli rozliczanie wydatku w kosztach podatkowych stopniowo, w określonym przepisami czasie (uzależniony on jest od tego, co jest przedmiotem amortyzacji).
Jednocześnie przepisy określają, kiedy można rozpocząć taką amortyzację. Pierwszy odpis jest możliwy dopiero w następnym miesiącu (okresie rozliczeniowym) po wprowadzeniu do ewidencji środków trwałych. Oznacza to, że zakup środka trwałego w grudniu nie wpłynie już na zmniejszenie rocznego PIT-u (lub grudniowego).
| Środki trwałe to zarówno budynki, jak i maszyny, urządzenia, środki transportu, ale też meble czy sprzęt biurowy, na przykład komputer, kserokopiarka czy telefon. Decyduje przewidywany okres używania i przeznaczenie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Jeśli zakupione rzeczy firma zamierza używać dłużej niż rok, to będzie to środek trwały. |
Przykład:
Firma A nabyła w grudniu samochód, który zamierza wykorzystywać przez okres dłuższy niż rok. W grudniu wprowadziła go do ewidencji środków trwałych. Pierwszy odpis amortyzacyjny zostanie dokonany w styczniu, zmniejszając w ten sposób wysokość zaliczki płaconej za styczeń (lub pierwszy kwartał).
Zdążysz obniżyć VAT
Nie ma natomiast przeszkód, by VAT od zakupu środka trwałego dokonanego w grudniu zmniejszył zobowiązanie z tego tytułu za ostatni okres rozliczeniowy w tym roku. W tym przypadku nie ma bowiem znaczenia czy zakup stanowi środek trwały, czy też nie. Istotny jest związek zakupu z wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu (czyli np. dostawą towarów, świadczeniem usług) oraz brak wyłączenia prawa do odliczenia (ograniczenie występuje w przypadku nabycia samochodów osobowych, wyłączeniem objęty jest m.in. zakup paliwa do takich samochodów).
Trzeba pamiętać, że obniżenia można dokonać za okres (miesiąc lub kwartał), w którym przedsiębiorca otrzymał fakturę albo dokument celny (w niektórych przypadkach ustawa przewiduje także inne momenty związane np. z wpisem do rejestru podatkowego w imporcie towarów przy procedurze uproszczonej).
Na gruncie VAT-u trzeba jednak pamiętać, że tzw. mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową (obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania zapłaty od kontrahenta, nie później jednak niż 90. dnia od wydania towaru lub wykonania usługi) mogą odliczyć VAT dopiero za kwartał, w którym sami uregulowali płatność wynikającą z otrzymanej faktury lub dokumentu celnego.
Oznacza to, że do rozliczenia VAT-u z zakupów grudniowych niezbędna jest nie tylko faktura dokumentująca tę czynność, ale także uregulowanie należności.
Niektórzy mogą jednorazowo
Większe możliwości rozliczenia w kosztach zakupu środka trwałego mają tzw. mali podatnicy oraz przedsiębiorcy, którzy w tym roku rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, o ile w dwóch poprzednich latach jej nie prowadzili. Mają oni możliwość dokonania amortyzacji jednorazowej.
Oznacza to, że cała wartość początkowa środka trwałego zostanie zaliczona jednorazowo do kosztów uzyskania przychodu i nie trzeba na to czekać do następnego miesiąca. Odpis w koszty mogą zrobić już w miesiącu, w którym środek trwały wprowadzili do ewidencji.
Nie dotyczy to jednak wszystkich środków trwałych, tylko zaliczonych do grup 3-8 Klasyfikacji. Znajdują się tam m.in. narzędzia, wyposażenie (np. drukarka, kserokopiarka), czy samochody ciężarowe (samochody osobowe są wyłączone z możliwości jednorazowej amortyzacji).
Trzeba również pilnować rocznego limitu 50.000 euro – po przeliczeniu w 2012 roku jest to 222.000 zł (i pamiętać, że jest to pomoc de minimis, czyli pomoc publiczna, która nie podlega zgłoszeniu do Komisji Europejskiej ze względu na nieprzekroczenie określonych prawem limitów).
Środek trwały do 3,5 tys. zł
Przedsiębiorcom, którzy nie spełniają definicji małego podatnika (rozpoczynającego działalność) lub np. ze względu na przedmiot zakupu nie mogą skorzystać z jednorazowej amortyzacji, pozostają dwa rozwiązania, by firmowe zakupy rozliczyć za okres grudniowy i zmniejszyć w ten sposób nie tylko płaconą zaliczkę za ostatni okres rozliczeniowy, ale także podatek za cały rok.
Pierwsze rozwiązanie dotyczy środków trwałych. Mogą być one rozliczone jeszcze w tym miesiącu, jeżeli ich wartość nie przekracza 3.500 zł (jest to kwota za pojedynczy egzemplarz). Do rozliczenia w kosztach tego roku niezbędne jest przekazanie do używania w grudniu.
Takim zakupem może być np. biurko, krzesło, regały do sklepu, narzędzia, drukarka, komputer.
UWAGA! Ustawa wskazuje, że jednorazowo można zaliczyć do kosztów takie środki trwałe, których cena nabycia lub koszt wytworzenia nie przekroczyły 3.500 zł. Faktycznie nie jest to jednak kwota, którą zapłaciliśmy kupując np. komputer. Zaliczyć do niej trzeba także inne koszty związane z zakupem (poniesione do dnia przekazania do używania), np. koszty transportu, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji, uruchamiania programów komputerowych. Kwotę tę pomniejsza się o VAT, chociaż są tu wyjątki dotyczące w szczególności podatników, którzy nie mają prawa do odliczenia VAT-u (np. korzystający ze zwolnienia podmiotowego).
Przykład:
Firma B prowadzi sklep. Kupiła w grudniu 5 regałów (każdy z nich kosztował 2.500 zł) i 2 krzesła (każde za 1.000 zł) o łącznej wartości 17.000 zł netto. W tym też miesiącu otrzymała fakturę. Zakup służy zarówno uzyskiwaniu przychodów, jak też wykonywaniu czynności opodatkowanych VAT. Przychód zmniejszy więc o 17.000 zł i odliczy 3.910 zł VAT-u za grudzień (lub ostatni kwartał).
Zakup droższego przedmiotu również można jednorazowo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu, ale pod warunkiem, że będzie wykorzystywany nie dłużej niż rok. W tym przypadku trzeba jednak bardzo uważać. Gdy okaże się, że faktycznie zakup będzie służył firmie dłużej, sytuacja jest dość nieciekawa. Wiąże się to z koniecznością usunięcia takiego jednorazowego kosztu, rozplanowaniem amortyzacji i niestety zapłacenia odsetek za zwłokę.
Katarzyna Rola-Stężycka
Fot. Getty Images