Każdy biznes powinien być zaplanowany. Jednym z narzędzi może być biznesplan. Jest on potrzebny zwłaszcza w sytuacjach, kiedy przedsiębiorca stara się o pożyczkę, szuka inwestora, planuje ekspansję.
Wielu przedsiębiorców staje przed pytaniem „czy potrzebuję biznesplanu?”. Nie dla każdego biznesu to „być czy nie być”. Jeśli potrzebny jest kapitał na własny biznes, opracowanie takiego dokumentu jest niezbędne. Z drugiej strony, im lepsze przygotowanie się do założenia własnego biznesu, tym mniej zaskoczeń czeka przedsiębiorcę później.
Od czego zacząć
Biznesplan jest strategią działania firmy. Dlatego niezależnie od tego, czy biznes jest dużym, czy małym przedsięwzięciem, warto go zaplanować. Przed rozpoczęciem pisania biznesplanu warto się do tego przygotować, czyli pozyskać wiedzę, informacje.
Każdy biznes, nawet innowacyjny, ma konkurencję – pośrednią lub bezpośrednią. By przekonać inwestora, zaistnieć na rynku i budować swoją przewagę, należy poznać przeciwników.
Dla wielu, szczególnie zaczynających przedsiębiorców, źródłem informacji jest internet. Często jednak wiedza uzyskana bezpośrednio od ludzi okazuje się bardziej wartościowa.
Jak zatem zacząć? Najlepiej znaleźć konkurencyjną firmę w najbliższym otoczeniu. Jeśli planowany biznes to sklep z ekologiczną żywnością, trzeba odwiedzić już działający sklep – porozmawiać ze sprzedawcami, klientami, posłuchać opinii, obserwować działania. Można również wcielić się w rolę klienta takiego sklepu i poprzez własne doświadczenie pozyskać wiedzę.
W biznesplanie, w jego części dotyczącej analizy rynku, należy zaprezentować zarówno środowisko, w jakim będzie działać firma, jak i jego odbiorców. Obserwując klientów oraz szukając informacji w internecie (fora, serwisy internetowe, wyniki badań konsumenckich), można dowiedzieć się kim są, jaki styl życia prowadzą, skąd pochodzą, ile mają lat, jakie są ich wzorce konsumpcji.
Analiza rynku wydaje się ciężką pracą, ale taka wiedza staje się cennym kapitałem na start. A podczas prezentacji dla potencjalnego inwestora, przedsiębiorca buduje wizerunek osoby kompetentnej, wzbudza zaufanie.
Elementy biznesplanu
Biznesplan ma swoje warstwy. Pierwsza część to streszczenie, w którym jest opisywany cel, idea. W tym miejscu przedsiębiorca powinien również odpowiedzieć na pytanie o to, skąd i dlaczego wymyślił taki biznes oraz czym się kierował, żeby go zrealizować (nisza rynkowa, posiadane doświadczenie, potencjał pomysłu i jego dobre efekty w innych krajach). Taki wstęp powinien zostać napisany w krótki i rzeczowy sposób.
Kolejną warstwę stanowią informacje formalne tj. nazwa firmy, forma prawna, historia, misja i cele. W tym miejscu należy też opisać produkt lub usługę i to, czym będzie się wyróżniał na tle konkurencyjnych.
Następną warstwą jest analiza rynku, w której należy opisać odbiorcę (klienta), konkurencję, wielkość rynku i spodziewane wzrosty.
Plan sprzedaży i marketing – bardzo pojemna warstwa, w której jest miejsce na zaprezentowanie produktu, analizę rynku i strategię marketingową.
Zespół, jego praca i kompetencje przekładają się na sukces firmy. W tym miejscu biznesplanu zawiera się informacje dotyczące kwalifikacji kadry zarządzającej.
Kluczowym elementem planowania inwestycji jest ustalenie źródeł i zasad jej finansowania. Plan inwestycji to kolejna warstwa biznes planu. Jeżeli przedsiębiorca zamierza zaciągnąć kredyt, to należy podać na jakich warunkach może on zostać udzielony. Należy również podać, czy i w jakim zakresie inwestycja zostanie sfinansowana ze środków własnych, a w jakiej wysokości potrzebne będą dodatkowe, zewnętrzne fundusze. Plan finansowy zawiera również informacje dotyczące szacowanych zysków i strat.
Sztuka dla sztuki?
Biznesplanem jest każdy plan, który wyznacza kluczowe punkty przedsięwzięcia, ocenia możliwości, wyznacza cele, analizuje sytuację wyjściową. Dlatego niezależnie od dostępnych arkuszy, nazewnictwa, zawsze warto opracować przepis na swój biznes.
– Młodzi ludzie są zagubieni. Z jednej strony ktoś ciągle namawia ich do zakładania firm, startupów, z drugiej słyszą o problemach i spektakularnych zakończeniach projektów oraz o niezdolności firm do utrzymania się bez subwencji – mówi Wojciech Dołkowski, juror konkursu kampanii Narodowy Program Przedsiębiorczości. – Najważniejsze jest uporządkowanie projektu w głowie i syntetyczne ujęcie propozycji w formie prezentacji czy streszczenia. Jeśli ktoś ma pisać biznesplan tylko dlatego, że tak trzeba, lepiej żeby tego nie robił – dodaje Dołkowski.
Biznesplan nie jest jednorazowym dokumentem, warto do niego wracać. Prawdziwe i strategiczne planowanie wymaga bycia systematycznym.
Fot. Getty Images