Planując biznes, powinieneś zadbać o to, by był on… skalowalny. Ale… co to właściwie znaczy?
Zalóżmy, że zamierzasz udzielać indywidualnych lekcji na godziny w wąskiej, specjalistycznej dziedzinie. Sam jesteś swoją firmą. Masz odpowiednią wiedzę i umiejętności. Ogłaszasz się w internecie i lokalnej prasie, rozmawiasz ze znajomymi i tak, powoli, zyskujesz pierwszych klientów.
Zacierasz ręce, bo klienci, to pieniądze, a skoro klientów jest coraz więcej, będziesz stawał się coraz bogatszy. Zauważ jednak, że taki biznes nie może rozwijać się w sposób nieograniczony. W pewnym momencie dojdziesz do ściany – nie będziesz mógł już obsłużyć więcej klientów.
Planując taki biznes, musisz więc przewidzieć, że nie zarobisz więcej niż wynosi stawka godzinowa pomnożona przez ilość klientów możliwych do obsłużenia np. w ciągu miesiąca.
Zwiększenie skali takiego biznesu będzie bardzo trudne bez poważnych modyfikacji. Może mógłbyś zatrudnić dodatkową osobę? Pewnie tak, ale czy nie będzie ona wolała pracować na własny rachunek niż dzielić się z Tobą przychodami? Być może mógłbyś prowadzić szkolenia dla większej liczby osób jednocześnie – ale czy klienci, którym zależy na indywidualnych lekcjach, zdołają to zaakceptować?
Istnieje ryzyko, że w pewnym momencie nie będziesz już mógł się dalej rozwijać. To właśnie oznacza, że biznes jest nieskalowalny – zwiększenie skali takiego biznesu jest niezwykle trudne, przynajmniej dopóki nie poniesiesz znacznych kosztów.
Lepiej skalowalne są przeważnie biznesy internetowe. Np. portal, który dobrze prosperuje jako mała firma, nie będzie wymagał całkowitego przeorganizowania i ogromnych nakładów, gdy jego popularność wzrośnie. Przydadzą się wtedy pojemniejsze i wydajniejsze serwery, wystąpi konieczność zatrudnienia nowych pracowników, ale model biznesowy pozostanie podobny. Do tego możliwość dochodów z reklam lub abonamentów będzie uzależniona wyłącznie od ilości wizyt lub aktywnych klientów, nie zostanie więc w żaden sposób ograniczna.
UWAGA! Skalowalność biznesu należy brać pod uwagę już na etapie biznesplanu.
Jeśli planujesz dynamiczny rozwój swojej firmy, weź pod uwagę nie tylko możliwość rozbudowywania oferty, ale także m.in. wielkość lokalu w odniesieniu do rozrastającej się liczby zatrudnionych osób lub w odniesieniu do zwiększonej ilości klientów.
Wybierając system informatyczny (np. oprogramowanie sklepu internetowego), wybierz taki, który będzie można rozbudować i który nie będzie generował dużych kosztów, gdy znacznie przybędzie klientów.
To samo dotyczy wszystkich innych aspektów funkcjonowania firmy. Powinna zostać ona zorganizowana w taki sposób, aby jej rozwój nie wymuszał wydatków nieproporcjonalnie dużych w stosunku do skali rozwoju.
Marcin Pietraszek