Niektórzy szefowie są naturalnymi liderami, bez wysiłku wzbudzając respekt i szacunek wśród pracowników. Ale pozostali także mogą być dobrymi przywódcami – o ile zechcą się tego nauczyć.
Istnieje mnóstwo elementów, które składają się na to, że niektóre osoby wzbudzają respekt. Nie wszystkie są kwestią wyboru. Badania wykazały, że np. bycie przystojnym mężczyzną i operowanie niskim tonem głosu znacznie ułatwia zawodową karierę. Na cechy fizyczne mamy jednak ograniczony wpływ, choć w tym przypadku na pewno pomóc może dbałość o siebie i ubieranie oficjalnego stroju podczas kontaktów służbowych.
Najważniejsze jednak będą kwestie związane z zachowaniem i kompetencjami. Ktoś, kto dzięki swym cechom fizycznym wzbudza duży szacunek, może go łatwo stracić, jeśli okaże się, że jest osobą, która np. nie dotrzymuje słowa i źle traktuje swoich podwładnych.
Oczywiście można sobie wyobrazić sytuację, w której dana osoba wzbudza najpierw respekt, a później nawet strach wśród pracowników – to jednak zaprzeczenie szacunku, jaki jest w stanie wywołać prawdziwy lider.
WAŻNE! Prawdziwy lider to człowiek, który potrafi jednoczyć zespół pracowników wokół wspólnych idei i celów, skutecznie motywując ich do pracy, która wykonywana jest w przyjaznej atmosferze.
Bycie dobrym przywódcą wymaga przestrzegania 10 zasad.
1. Opanowanie
Jeśli szef łatwo wpada w furię i nie potrafi trzymać emocji na wodzy, w jaki sposób mógłby zapanować nad skomplikowanymi procesami biznesowymi? Nerwowy lider szybko traci w oczach swoich pracowników. Z władzą, siłą i autorytetem kojarzą się spokój i opanowanie.
2. Kultura osobista / szacunek
Dobry lider okazuje szacunek ludziom, którzy mają wspólnie z nim budować sukces firmy. To nie znaczy, że zawsze z każdym pracownikiem się zgadza, ani też, że toleruje błędy lub brak dyscypliny w pracy. Oznacza to jednak, że nawet uwagi potrafi wyrażać w sposób, który nie narusza niczyjej godności.
3. Punktualność
Kto szanuje innych, szanuje też ich czas – najlepszym wyrazem takiego podejścia będzie punktualność. Notoryczne spóźnianie się lub, co gorsze, zapominanie o umówionych spotkaniach może wywoływać wrażenie, że szef jest osobą niepoważną i lekceważącą innych ludzi. Zaufanie łatwo stracić – trudno odbudować.
4. Komunikatywność
Sprawny przepływ informacji to dziś podstawa dobrego zarządzania w firmie. Komunikatywność nie oznacza, że szef powinien przychodzić do firmowej kuchni na „pogaduchy”, ale wskazuje na konieczność precyzyjnego wyznaczania zadań i obowiązków, a także na konieczność informowania pracowników o wszystkich sprawach ważnych dla firmy. Lider powinien zadbać także o sprawny przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi pracownikami. W profesjonalnie zarządzanej firmie nie powinno być miejsca na niedomówienia i domysły.
5. Kompetencje
Szczególnie w kryzysowych sytuacjach prawdziwy lider powinien być w oczach pracowników kompetencyjną gwiazdą. Gdy będzie taka potrzeba, powinien umieć udowodnić, że zna się na sprawach, które są kluczowe dla przedsiębiorstwa. Jeśli jednak coś wykracza poza zakres jego wiedzy, powinien bez wahania (i bez ukrywania tego) skorzystać z umiejętności specjalistów w danej dziedzinie.
6. Dotrzymywanie słowa
Prawdziwy lider zawsze dotrzymuje danego słowa, a więc nie rzuca słów na wiatr. Jeśli coś zapowiada, to znaczy, że to zrealizuje. Jeśli nie jest pewien, czy na pewno coś zrobi, nie obiecuje tego. Oznacza to, że firmowy przywódca, niczym wytrawny polityk, niechętnie mówi rzeczy, które mogłyby zostać uznane za przedwczesne deklaracje.
7. Umiejętność podejmowania decyzji
Ostrożne wypowiedzi nie powinny mieć jednak nic wspólnego z decyzyjną inercją. Nie ma nic gorszego niż organizacyjny bezwład, gdy szef nie potrafi podejmować ważnych dla firmy spraw. Czasem nawet skomplikowane kwestie trzeba rozstrzygać szybko, by nie narazić przedsiębiorstwa na straty wywołane brakiem jakiejkolwiek decyzji.
7. Spójność
Decyzje powinny być spójne z wcześniejszymi deklaracjami. Dobry lider musi konsekwentnie kroczyć wytyczoną ścieżką. Czasem będzie to oznaczało konieczność podjęcia decyzji, które będą dla kogoś nieprzyjemne. Jeśli jednak powiedziało się A, trzeba powiedzieć B. Dobry przywódca jest osobą przewidywalną – wiadomo, czego można się po nim spodziewać. Ta pewność daje pracownikom spokój związany z przekonaniem, że jeśli będą realizować założone cele, będą odpowiednio doceniani.
8. Gotowość do udzielania pomocy
Może się zdarzyć, że dany pracownik napotka niespodziewane trudności np. podczas wykonywania poleceń. Tym, co powinno go spotkać w problematycznej sytuacji, na pewno nie jest reprymenda szefa! Dobry lider w pierwszej kolejności powinien wysłuchać pracownika i spróbować zrozumieć jego sytuację. Potem powinien udzielić pomocy, choćby poprzez wskazanie możliwych rozwiązań problemu. Dopiero długotrwałe i ewidentne uchylanie się przez pracownika od wykonywania powierzonych mu zadań lub wielokrotne popełnianie poważnych błędów, powinno skutkować konsekwencjami dyscyplinarnymi lub zmianami kadrowymi.
10. Wybaczanie
Wybaczać trzeba sobie i innym. Szef, który nie dopuszcza do siebie słabości, popaść może w pracoholizm i nerwicę. Szef, który nie dopuszcza niedoskonałości czy potknięć w działaniach pracowników, psuje dobrą atmosferę w firmie i wywołuje stresujące dla wszystkich sytuacje. W takich warunkach nie pracuje się efektywnie. Znacznie lepiej będzie, jeśli lider dostrzeże, iż zarówno on, jak i inni pracownicy są tylko ludźmi – a ludzie czasem popełniają błędy, gubią się, chorują, mają gorsze dni. Wybaczanie drobnych potknięć i dawanie drugich szans to sposoby, które pozytywnie wpłyną na autorytet szefa.
Jeśli więc chcesz być liderem, który wzbudza szacunek pracowników, w pierwszej kolejności zacznij wymagać od siebie. Gdy już stwierdzisz, że całkiem dobrze idzie Ci przestrzeganie zasad opisanych w tym artykule, zwiększ swoje wymagania wobec innych. Zawsze jednak zachowaj pewien margines tolerancji wobec błędów – każdy bowiem ma do nich prawo.
Jeśli uważasz, że ta lista jest niepełna i chciałbyś coś do niej dodać – podziel się swoim zdaniem w komentarzu pod artykułem.
Marcin Pietraszek
Fot. Getty Images