Nie ważne, czy strategię dla swojej firmy spisałeś na papierze, rozpisałeś w Excelu, czy jedynie ogólnie stworzyłeś ją we własnej głowie. I tak nie wymigasz się od planowania strategicznego.
Im mniejsza firma, tym bardziej elastycznie musi reagować na zmieniającą się sytuację. W przypadku mikrofirm, prowadzonych często jednoosobowo przez wszechstronnych freelancerów, od błyskawicznego reagowania na potrzeby rynku i konkretnych klientów zależeć może sytuacja finansowa firmy w kolejnych tygodniach i miesiącach.
Nawet wtedy, gdy właściciel firmy jest zarazem jej jedynym pracownikiem, powinien myśleć strategicznie. Jakby mało było kłopotów z ogarnięciem tysiąca bieżących spraw, przedsiębiorca musi planować przyszłość w trzech perspektywach czasowych.
Może to robić bardziej lub mniej świadomie, może też robić to bardziej lub mniej systematycznie, każdy jednak co jakiś czas musi zrewidować swoje spojrzenie na to, w jaki sposób jego firma ma zarabiać pieniądze.
Perspektywa bieżąca (tygodniowa)
Perspektywa bieżąca, to ta przyziemna. Najbardziej skupiasz się na niej, gdy trudno jest Ci związać koniec z końcem, ale lekceważyć nie powinieneś jej nigdy.
Im mniej jesteś przyciśnięty trudną sytuacją bieżącą, tym lepiej. Wtedy możesz spokojnie planować to, co masz do zrobienia w każdym kolejnym tygodniu. Gdy sytuacja jest dobra, nie musisz też wykonywać kroków desperackich, takich jak realizowanie usług za 1/4 ceny, byle tylko nie stracić szansy na jakikolwiek zarobek.
Tak czy inaczej, perspektywa bieżąca jest bardzo ważna, bo pomaga Ci przewidzieć, czy będziesz miał z czego opłacić składki na ZUS, podatki, czy też wynagrodzenia dla pracowników. Warto w każdym tygodniu planować, jaka kwota powinna wpłynąć na konto firmy oraz jakie wydatki musisz pokryć.
W większości branż tydzień, w którym w kasie lub na koncie nie pojawiły się nowe wpłaty, to czas zmarnowany, nawet, jeśli w dłuższej perspektywie widać szanse na lukratywny kontrakt.
Perspektywa krótkoterminowa (miesięczna lub kwartalna)
Prawie każdy przedsiębiorca szacuje swoje przychody i rozchody w danym miesiącu. Taka perspektywa pozwala zazwyczaj dobrze ocenić aktualną kondycję firmy. Warto także zestawiać ze sobą wyniki z kolejnych miesięcy oraz stosować porównanie poszczególnych kwartałów (jest to szczególnie zalecane, jeśli podatki opłacasz kwartalnie).
Patrząc z perspektywy krótkoterminowej, nadajesz swojej firmie kierunek. Planujesz, na jakich zamówieniach, klientach, produktach, segmencie rynku będziesz się koncentrował.
Warto na każdy miesiąc wyznaczyć sobie cel lub też temat przewodni, którym będziesz się zajmował. Prowadząc małą firmę, wiele spraw musisz wykonywać sam, w związku z czym w jednym miesiącu akcent może być postawiony np. na organizację działań reklamowych, a w kolejnym na przygotowaniu i wysyłce ofert do potencjalnych klientów.
Perspektywa długoterminowa (roczna)
Kiedy żyje i pracuje się z dnia na dzień, łatwo jest zapomnieć o szerszej perspektywie, ale ona także jest potrzebna. Czasem trzeba podjąć działania, które nie przyniosą efektów ani za tydzień, ani za miesiąc. Pewne pomysły wymagają, by pielęgnować je bardzo długo, zanim zaczną przynosić owoce.
Jeśli zapomnisz o długotrwałej perspektywie, nieustannie będziesz koncentrował się na tym, co daje szybkie pieniądze, ale co zarazem wymaga bardzo dużego wysiłku. Celem nie powinna być jednak praca dla pracy, ani nawet pozyskiwanie jak największej liczby klientów. Celem jest zarobić pieniądze (a nie „zarobić się na amen”).
W przypadku małej firmy, przyjmowanie perspektywy wieloletniej będzie najczęściej pozbawione sensu, ale ustalenie tego, co chcesz osiągnąć w ciągu roku, to już bardzo ważna sprawa.
W jakim kierunku chcesz poprowadzić swoją firmę? Czy chciałbyś zatrudnić pracowników? Czy interesuje Cię pozyskanie klientów z innych segmentów niż dotychczasowe? Co ma być główną specjalnością firmy?
Odpowiadając sobie na te pytania, już pracujesz nad strategią długoterminową. Gdy będziesz wiedział, co chcesz osiągnąć, przemyśl sposoby, które mogą przybliżyć Cię do założonych celów. Zmiany nie muszą zachodzić szybko, ważne jednak, żebyś wprowadzał je konsekwentnie.
Integracja
To, co może być najtrudniejsze, to nieustanne przeskakiwanie pomiędzy tymi trzema perspektywami.
Trudno myśleć i działać strategicznie, gdy trzeba podejmować drobne zlecenia, byle tylko pokryć najpilniejsze wydatki. To, jak bardzo Twoja firma się rozwinie i jak wiele osiągniesz, może jednak zależeć właśnie od tego, czy uda Ci się być elastycznym.
Jeśli uda Ci się łączyć ze sobą myślenie z trzech różnych perspektyw, osiągnięcie sukcesu w biznesie nie będzie może wymagało mniejszego wysiłku, ale prawdopodobnie będzie pewniejsze. W tym przypadku „pot i łzy” mogą się opłacić.
Marcin Pietraszek
Fot. Getty Images