Obowiązek spłaty zaległości podatkowych przedsiębiorcy może w konkretnych przypadkach spoczywać na osobach trzecich. Dotyczy to m.in. wspólników spółki cywilnej i spółek osobowych, a niekiedy i rodziny przedsiębiorcy prowadzącego własną działalność gospodarczą.
Zasada solidarności za zobowiązania zawiera się w przepisach Kodeksu cywilnego i polega na możliwości żądania przez wierzycieli całości bądź części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna.
Jeśli jeden z dłużników zaspokoi roszczenia wierzyciela, pozostali zostają od zobowiązania zwolnieni. Na tych samych zasadach może pojawić się odpowiedzialność solidarna na gruncie podatkowym.
Może ona wynikać z regulacji dotyczących konkretnego podatku, jak np. odpowiedzialność solidarna współwłaścicieli na gruncie podatków lokalnych, czy też małżonków dokonujących wspólnego rozliczenia rocznego w podatku dochodowym.
Zdarza się jednak, że w niektórych sytuacjach fiskus może pociągnąć do odpowiedzialności za zaległości podatkowe również osoby trzecie, które odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem.
Z punktu widzenia podatków, solidarność dotyczy szczebla zapłaty zaległości podatkowej. Urząd skarbowy występujący w roli wierzyciela dopiero wtedy będzie mógł dokonać wyboru dłużnika, który będzie musiał zobowiązanie uregulować. Gdy do odpowiedzialności za długi ma być pociągnięta osoba trzecia, niezbędna jest w tym zakresie decyzja.
Fiskus nie będzie mógł wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat.
Ordynacja podatkowa przywiduje kilka uszczegółowień w zakresie zobowiązań podatkowych przedsiębiorcy wobec urzędu skarbowego.
Wspólnicy w spółce cywilnej
Jeśli spółka cywilna spóźnia się z uregulowaniem należnych fiskusowi kwot, wezwanymi do zapłaty będą jej wspólnicy. I to bez względu na to, który z nich wniósł do spółki większy wkład, czy dysponuje większymi udziałami w zyskach. Fiskus może pociągnąć do odpowiedzialności każdego z nich razem lub osobno i to do wysokości ich prywatnych majątków.
Podobnie jest w przypadku spółek osobowych i wspólników je tworzących. Wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej oraz komplementariusze spółek komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej odpowiadają za zaległe zobowiązania podatkowe spółki całym swoim majątkiem solidarnie i z pozostałymi wspólnikami. Fiskus może zatem żądać uregulowania zaległych zobowiązań spółki od każdego ze wspólników.
